تاریخچه کت و شلوار در ایران
من باب تاریخچه کت و شلوار باید گفت در یکی از کتاب‌های روت ترنویل کاکس، از پژوهشگران برجسته تاریخ پوشاک که با عنوان “تاریخ لباس” به فارسی ترجمه شده، دو نوآوری ایرانیان در پوشاک را یادآور شده است؛ نخست اینکه ایرانیان باستان، زیر بالاپوش خود، پیراهن و شلوار زیر و جوراب می‌پوشیدند و دوم اینکه بالاپوش‌های دراز ایرانی جای خود را به کتی داد که روی شلوار پوشیده می‌شد و بی‌گمان ایران خاستگاه کت و شلوار استاندارد امروز مردان است. شواهد بسیاری نشان می‌دهد که شلوار از عناصر اصلی پوشاک ایرانیان بوده و در فرهنگ‌ها و تمدن‌های دیگر از جمله آشوریان، بابلیان و یونانیان وجود نداشته است.
در نقوش طاق بستان و بشقاب‌های نقره‌ای باقی مانده از دوره ساسانی کتی کوتاه دیده می‌شود که نشانگر آن است که پادشاهان، گاهی از یک کت کوتاه با آستین بلند استفاده می‌کرده‌اند. این کت جلو باز بوده و بلندی آن تا زیر سینه می‌رسید و با دکمه‌ای دایره‌ای شکل در جلوی سینه بسته می‌شد. دور سینه و یقه نیز مزین به نوارهای زیبا بوده است. علاوه بر آثار به دست آمده، نوشته‌های تاریخ نگاران یونانی مانند هردوت نیز بازتاب دهنده این نوآوری ایرانی است.
یونانی‌ها ایرانیان را به دلیل پوشیدن شلوار به‌سخره می‌گرفتند و حتی هنگامی که اسکندر شیفته پوشاک ایرانی شد از پوشیدن شلوار سر باز زد. در زمان اشکانیان شلوار و بالاپوش های آستین‌دار تن‌پوش مرسوم در سراسر خاور نزدیک شد. نمونه‌ای از شلوار و پیراهن این دوره را در پیکره فلزی یک سردار اشکانی می‌توان دید که در موزه ایران باستان نگهداری می‌شود.
شلوار شاید نه به شیوه امروزی، اما همواره در فرهنگ و در دوران مختلف حکومت‌های ایران وجود داشته و اغلب حتی مورد استفاده زنان نیز قرار می‌گرفته است. پیش از ورود اسلام به ایران، شلوارها عموما شلوارهای تنگ و چسبانی بودند که با چکمه و به‌منظور سوارکاری و جنگاوری مورد استفاده قرار می‌گرفتند. بعد از اسلام این شلوارها تغییر شکل دادند و شبیه‌تر به شلوارهای کردی امروزی گشتند و بالاپوش‌ها نیز جای خود را با قبا عوض نمودند. این نوع پوشش که در دوران قاجار نیز بسیار متداول بود پس از سفر ناصر‌الدین‌شاه به اروپا با ویژگی‌های غربی در‌آمیخت. به‌گونه‌ای که وی قبایی در بر می‌کرد که بلندای آن به زانو می‌رسید و تا حدی شبیه به کت‌های امروزی بود تا آنجا که پولاک تاریخ‌نویس انگلیسی در مورد پوشش شاه چنین نقل می‌کند که: “شاه نیمه اروپایی و نیمه ایرانی لباس می‌پوشد”.
پوشاک ایرانی طی سال‌های اولیه سلسله پهلوی، به‌طور کلی شبیه به پوشاک دوره قاجاریه بود که اختلافات میان اقوام، روستاها، مناطق و نیز طبقات اجتماعی را منعکس می‌ساخت. در اواخر قرن نوزدهم میلادی تلاش‌های شایانی جهت تغییر پوشش از سوی مقامات حکومتی صورت گرفت. مخصوصاً پس از انقلاب مشروطه که بسیاری از مردان به خارج سفر کرده بودند، پوشش اروپایی و پوشیدن کت و شلوار، پاپیون و کراوات را به شیوه و سبک و سیاق امروزی پذیرا شدند.
حالا پس از گذشت سالیان کت و شلوار وارد عرصه رقابت مد پوشاک گشته و سالیانه صدها کت و شلوار با رنگ‌های متنوع و خاص سلیقه‌های مختلف در دنیا به عرصه تولید می‌رسد. برندهای بزرگ و جهانی در ارائه طرح‌ها و مدل‌های جدید از یکدیگر پیشی می‌گیرند و بازیگران و خواننده‌های مشهور را برای تبلیغات و عرضه محصول خود به‌یاری می‌طلبند. در ایران نیز هرچند بازار رقابت و تولیدات کت و شلوار به اندازه کشورهای غربی رایج نیست، با این حال در سال‌های اخیر شاهد ظهور برندهای شناخته‌شده و ایرانی بسیاری هستیم. این برندها عموماً از کیفیت مطلوبی برخوردارند و براساس خواست و سلیقه مردان ایرانی به بازار عرضه می‌گردند.
- ۹۷/۰۸/۲۵